Góry Świętokrzyskie (342.34) – masyw górski położony w południowo-wschodniej Polsce, w centralnej części Wyżyny Kieleckiej. Najwyższy szczyt to Łysica (612 m n.p.m.) w paśmie Łysogór. Nazwa gór pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.

Góry Świętokrzyskie, obok Sudetów, są jednym z najstarszych pasm górskich w Polsce i w Europie. Wypiętrzyły się w czasie kaledońskich ruchów górotwórczych na granicy syluru i dewonu. Następnie zostały odmłodzone w czasie orogenezy hercyńskiej (dolnykarbon) i ponownie podczas orogenezy alpejskiej.

Charakterystyczne dla krajobrazu najwyższych partii Gór Świętokrzyskich są strome stoki, głęboko wcięte doliny, skałki ostańcowe igołoborza. Góry Świętokrzyskie porośnięte są lasami jodłowymi (Puszcza Jodłowa) i bukowymi. Na ich terenie utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.

Gospodarczym i turystycznym centrum regionu są Kielce. Do ważniejszych ośrodków turystycznych należą Święta Katarzyna i Nowa Słupia.

W przeszłości na terenie Gór Świętokrzyskich znajdowały się ośrodki górnictwa, rud żelaza, ołowiu i miedzi.

źródło: wikipedia

Święty Krzyż patrz. Łysa Góra, (595 m n.p.m.), niegdyś zwany Łysiec, leżący we wschodniej części pasma Łysogór, drugi co do wysokości szczyt w Górach Świętokrzyskich.

Za czasów pogańskich Święty Krzyż stał się miejscem kultu religijnego. Wpływ na to miał bez wątpienia rozwój przemysłu metalurgicznego u podnóża góry, a także żyzne gleby, które sprzyjały osadnictwu. Z tamtego okresu pochodzą pozostałości kamiennego wału kultowego, który został usypany w pierwszych wiekach naszej ery, a rozbudowano go w wiekach VIII-X. Pozostały także ślady w postaci wałów o zarysie eliptycznym, widocznych na długości ok. 1,5 km.